Programy promocji czytelnictwa wśród małych dzieci, które nie opanowały
jeszcze umiejętności czytania, wprowadzane są od kilku dekad, w ramach
oficjalnej polityki edukacyjnej, w wielu krajach świata – jednym
z pierwszych z nich był brytyjski projekt Bookstart
(1992 r.), mający zapewnić swobodny dostęp do książek każdemu dziecku
w wieku od 0 do 5 lat.Inicjatywy takie inspirowane są wynikami badań wskazującymi, że naukę czytania można zaczynać znacznie wcześniej niż jest ona wprowadzana formalnie w szkołach i przedszkolach, a wczesny kontakt z różnego typu pisanymi materiałami ma bardzo istotny wpływ na postrzeganie użyteczności czytania i zainteresowanie literaturą w późniejszym wieku. W artykule omówiono znaczenie i sposób organizacji programów tego typu na przykładzie portugalskich bibliotek publicznych dla dzieci i niemowląt, zwanych bebetecas, tworzonych zgodnie z wytycznymi IFLA dotyczącymi usług bibliotecznych dla najmłodszych użytkowników.
Pierwsze bebetecas zaczęły powstawać w Portugalii w ciągu ostatniej dekady, głównie po 2007 r., w specjalnie wyodrębnionych w tym celu i dostosowanych odpowiednio dziecięcych działach bibliotek publicznych. Są one wyposażone najczęściej w specjalne, łatwo dostępne nawet dla raczkujących dzieci meble i materiały edukacyjne (gry, zabawki, kukiełki, instrumenty muzyczne). Do oferowanych przez te placówki usług zaliczają się m.in. sesje opowiadania historii i czytania dzieciom, różnego typu zajęcia dla różnych grup wiekowych (niemowlaków, dzieci od 18 do 36 miesiąca, 3-5 lat itp.) umożliwiające w formie zabawy kontakt z książką i literaturą mówioną, naukę rozpoznawania słów, wspieranie kreatywności, rozwój umiejętności językowych i zacieśnianie więzi między dziećmi, rodzicami i książkami. Adresatami projektów mających promować miłość do książek (niektóre z nich realizowane są także w żłobkach i przedszkolach) są zarówno dzieci, jak i ich opiekunowie, dla których organizuje się specjalne warsztaty i zajęcia, gdyż odgrywają oni kluczową rolę w kształtowaniu od najwcześniejszych lat nawyków czytelniczych. Część bebetecas publikuje i rozprowadza własne poradniki z rekomendacjami dotyczącymi lektur, zaleceniami jak promować w rodzinach czytanie i książki oraz skróconymi, tematycznymi katalogami, niektóre współpracują też z instytucjami badającymi procesy i efekty wczesnego czytania W tekście przytoczono przykłady najlepszych praktyk i najciekawszych programów realizowanych w tych placówkach, omówiono też zagadnienia związane z tworzeniem katalogów dla bebetecas i problemy związane z dostępnością rodzimych publikacji (książki obrazkowe i in.) przeznaczonych dla odbiorców w wieku 0-3 lat.
Wg autorki, referowane projekty, poza
swoją podstawową funkcją, promują zdrowszy i bardziej zrównoważony
rozwój dziecka i pomagają zwiększyć świadomość społeczną nt. roli
bibliotek w upowszechnianiu książki dziecięcej i kształtowaniu dobrych
praktyk czytelniczych od najmłodszych lat. Ich implementacja nie wymaga
dużych nakładów finansowych, konieczne jest natomiast odpowiednie
przeszkolenie personelu i realizowanie zajęć w grupach na tyle małych,
by każdemu z dzieci i rodziców można było poświęcić należytą ilość
czasu. W podsumowaniu wymienia kroki niezbędne dla dalszego
zrównoważonego rozwoju takich inicjatyw, w tym stworzenie ogólnokrajowej
bazy bebetecas w Portugalii, zapewnienie im wspólnych
konceptualnych ram i teoretycznego oraz metodologicznego wsparcia
ze strony lokalnej administracji oraz publikację wyników ewaluacji ich
działalności, w celu opracowania dalszych wytycznych na przyszłość.
RAMOS A. M. Learning to read before you walk: Portuguese libraries for babies and toddlers (Nauka czytania przed nauką chodzenia : portugalskie biblioteki dla dzieci i niemowląt) // IFLA Journal – Vol. 38, nr 1 (2012) s. 78-85, il., bibliogr. 12 poz.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz